Wat gebeurt er met mijn pas gezaaide zaden?

Je hebt net je bloemenweide ingezaaid en natuurlijk ben je nieuwsgierig naar het uiteindelijke resultaat. Maar wat gebeurt er op dit moment met de zaden in je pas ingezaaide bloemenweide en wanneer kun je de eerste kiemplantjes verwachten? In deze blog gaat onze adviseur Gabriëlle in op de kieming van de zaden, de kiemstrategieën en de hulp van schimmels.

Hoe ziet het kiemproces er uit?

In het algemeen hebben wilde bloemenzaden vocht, warmte en licht nodig om tot kieming over te gaan. Als er geen of onvoldoende vocht is, laat de kieming langer op zich wachten. De zaden zuigen zich vol met vocht totdat ze open barsten. Dan verschijnen de eerste worteltjes. Deze worteltjes beginnen gelijk voedingsstoffen en water op te nemen. Al vrij snel komen de eerste twee blaadjes tevoorschijn. Dat zijn (vaak) twee kleine blaadjes en deze noemen we zaadlobben. Planten die twee zaadlobben krijgen noemen we tweezaadlobbige planten. Veel inheemse planten behoren tot deze groep. Onder andere grassen en orchideeën hebben één zaadlob en behoren tot de eenzaadlobbige planten. De zaadlobben bevatten reservevoeding voor de plant en lijken nog helemaal niet op de bladeren die de plant later zal krijgen. 

Wat gebeurt er na de kieming? 

De ontwikkeling van een plant boven- en ondergronds gaan hand in hand. In het begin zijn de kiemplantjes erg kwetsbaar, bijvoorbeeld voor verdrinking of uitdroging. Hoe meer de plant groeit, hoe groter het wortelstelsel en de bladeren worden. De groei versterkt zo weer de groei. Hiermee bedoelen we dat wanneer de wortels dieper komen, de plant meer voedingsstoffen uit de bodem kan halen. En wanneer de bladeren groter worden, kan de plant meer aan fotosynthese doen. Zo groeit de plant – bij uitblijven van vraat of andere verstoringen - door totdat er een schakelaar omgaat en hij stopt met groeien en begint met bloeien. De plant gaat van vegetatief (groei van bladeren en stengels) naar generatief (bloei). Dan zijn we soms wel een jaar verder. 

Kiemen alle zaden op hetzelfde moment? 

Nee. Wanneer zaden precies gaan kiemen verschilt per plant. Iedere plant heeft weer zijn eigen strategie. Een deel van de zaden in ons assortiment zijn koudekiemers. Zij hebben een periode van kou nodig om hun zogenaamde kiemrust op te heffen. Voor sommige koudekiemers is er een lange koude periode nodig, voor anderen is een kortere koude periode al voldoende. Dit mechanisme zorgt ervoor dat zaden niet te vroeg kiemen. Deze soorten kunnen dan ook het beste in de nazomer of herfst gezaaid worden. Sommige andere soorten bezitten een extra harde zaadhuid die door verwering afgebroken kan worden. Dit zorgt er bijvoorbeeld voor dat zaden verder verspreid raken voordat ze gaan kiemen. Zaden van de Vroegeling kiemen bijvoorbeeld pas nadat ze (gemiddeld) 180 dagen in de grond liggen. Daartegenover zijn er ook plantensoorten die zaden produceren die hooguit enkele maanden tot een jaar kiemkrachtig blijven, zoals Dotterbloem en Gewone engelwortel. 

Schimmels? 

Schimmels hebben een slecht imago, maar de grond zit er vol mee. En wist je dat een groot aantal zaden schimmels nodig heeft om tot kieming te komen? Dit zijn er meer dan we denken, al is dit domein nog weinig onderzocht. Orchideeën hebben bijvoorbeeld zulk fijn zaad dat ze afhankelijk zijn van schimmels om te kiemen. Deze schimmels helpen om voedingsstoffen uit de bodem te halen. Schimmeldraden zijn zeer fijn en kunnen bodemdeeltjes binnendringen waar plantenwortels niet bij kunnen. Ze zorgen met name voor de levering van fosfaat. Schimmels zijn vooral belangrijk voor soorten van schralere bodems, waar fosfaat beperkend is. 

Wat kan ik doen om de kieming te stimuleren? 

Niet veel. Al het goede komt langzaam. Een duurzame (meerjarige) bloemenweide heeft tijd nodig om zich te ontwikkelen. Zoals je in deze blog kon lezen, hanteren planten verschillende kiemstrategieën. Een aantal soorten kiemt snel, zoals Duizendblad en Knoopkruid. Andere soorten kunnen rustig een half jaar tot soms wel een jaar in kiemrust blijven, wachtend op de juiste kiemprikkel. We moeten dus geduld hebben, maar dan zal de beloning des te groter zijn.