Wede wie kent het nog? Deze prachtige verfplant van weleer die ooit op grote schaal in Europa werd gekweekt vanwege de kostbare blauwe verf die men er uit won, indigo. Het is de bekende blauwe verfstof die ook onze spijkerbroeken kleurt. Jarenlang was Wede de hoofdleverancier van het indigo. Met de VOC uit India kwam echter een veel betere leverancier van de verfstof naar Europa, Indigofera. Toen Adolf von Baeyer in 1880 ontdekte hoe deze verfstof synthetisch gefabriceerd kon worden betekende dit al snel het einde voor de natuurlijke indigo productie. In Engeland wordt sinds enkele jaren onderzoek gedaan om van deze plant printerinkt te maken die biologisch afbreekbaar is. Achtergronden: De wede is waardplant voor onder meer het Oranjetipje en het groot koolwitje. Blauwe Maandag Volgens sommige verklaringen stamt dit af uit de tijd van het wolverven met Indigo. De wol werd traditiegetrouw op zaterdag in de week gezet en op maandagochtend opgehangen om te drogen en blauw te worden. Op een blauwe maandag konden de wolververs dus niet werken. Gebruik: Indogo produktie: In juli worden de planten geoogst, vlak voor de bloei.De bladeren worden vochtig gemaakt en vermalen.De brei die ontstaat laat men gisten. Dan worden er bollen van gedraaid die worden gedroogd en opgeslagen. Deze bollen leveren een gele kleurstof die oplosbaar is in water. Textiel werd in deze gele kleurstof geweekt.De ververij vond plaats in "urinekuipen": men gebruikte namelijk urine als "beitsmiddel", om de verf kleurecht te maken.De kleurstof hecht zich aan het textiel, dat te drogen wordt gehangen. Bij het drogen komt de gele kleurstof in aanraking met zuurstof uit de lucht, waardoor het verandert in onoplosbaar blauw (indigo) dat ook niet meer uit de textiel gespoeld kan worden.