Een geveltuin met inheemse planten

Heb je geen tuin of balkon en wil je toch bijen en andere insecten helpen? Ook een geveltuin levert een belangrijke bijdrage aan de biodiversiteit in de stad! Het is dan wel belangrijk om goed na te denken over welke planten je gebruikt. Zo hebben inheemse planten van autochtone herkomst een veel grotere waarde voor de levende natuur dan exotische of gecultiveerde soorten.

Inheemse planten zijn planten die van nature hier voorkomen. Onze inheemse planten van autochtone herkomst zijn aangepast aan de Nederlandse klimaat en bodems: deze planten sluiten het beste aan bij de behoeftes van onze insecten en bieden op het juiste moment voedsel aan lokale populaties van vlinders, wilde bijen en andere insecten én hun larven.

Voorbereiding

Een geveltuin mag een goede doorgang in de straat niet belemmeren, een stoep van 1,5 meter is daarvoor voldoende. De geveltuin zelf is meestal één tot anderhalve stoeptegel diep en net zo breed als de gevel zelf. De tegels die je weghaalt kun je hergebruiken door een stapelmuurtje of insectenhotel te maken of je kunt ze laten ophalen door de Tegeltaxi. Let op! Je mag stoeptegels niet zomaar verwijderen. Neem dus eerst contact op met je gemeente over de regels rondom geveltuinen.

Inrichting van een natuurrijke geveltuin

Bedenk hoe je je geveltuin wilt inrichten. Zet hogere planten tegen de gevel en lagere planten daarvoor. Wil je misschien klimplanten langs de muur? Geef ze dan wel iets om tegenaan of langs te klimmen, denk aan een stok, rekje of draad. Ook kun je een paar keien en dood hout toevoegen. Je zult je verbazen hoeveel leven dat aantrekt.

Denk ook na over het soort planten dat je wilt: wil je een-, twee- of meerjarige planten? Eenjarige planten bloeien snel en kleurrijk, maar na de bloei zullen ze afsterven en alleen vanuit de zaden opnieuw kunnen bloeien. Meerjarige planten (ook wel vaste planten) bloeien meerdere jaren vanuit dezelfde plant. Meerjarige planten zijn vaker waardplanten voor vlinders, dat betekent dat een vlinder haar eitjes afzet op de plant, en belangrijk voor wilde bijen: ze verzamelen er bijvoorbeeld stuifmeel voor hun larven.

Planten die passen bij jouw gevel

Een gevel op het zuiden vraagt om andere beplanting dan een gevel op het noorden. Alle planten hebben licht nodig, maar een deel van de planten heeft zich gespecialiseerd in minder zonnige plekken. Denk aan planten die oorspronkelijk langs of in het bos voorkomen. Bij zonnige gevels, die meer dan 5 uur zon krijgen in de zomer, kun je denken aan Wilde marjolein, Gele kamille en Veldsalie. Soorten die geschikt zijn voor meer halfschaduw gevels, zo'n 3 tot 5 uur zon op een zomerdag, zijn Dagkoekoeksbloem, Wilde akelei en Valse salie. Komt er nauwelijks zonlicht op je gevel, kijk dan eens naar een varen zoals Gewone eikenvaren, Zachte naaldvaren en Tongvaren. Ook Gewone salomonszegel kan tegen schaduw.

Houd er rekening mee dat niet alle beplanting het blad behoud in de wintermaanden. Plaats geen bomen of heesters die te groot worden of wortels hebben die de stoep opduwen langs jouw gevel.

Een geveltuin aanleggen

Verwijder de tegels en zorg ervoor dat de grond goed doorlatend is. Haal er zoveel mogelijk wit straatzand uit en voeg biologische tuinaarde toe voor voeding en structuur. Zo hebben je planten betere aarde om in te groeien en kunnen ze dieper wortelen. Inheemse planten hebben minder rijke grond nodig dan veel ‘tuinplanten’.

Planten en onderhoud

Plant je gekozen inheemse planten in de grond, het najaar en het voorjaar zijn hiervoor een goede periode. Geef ze direct na het planten goed water, zodat ze kunnen wortelen. In de eerste maanden is het belangrijk dat ze voldoende water krijgen, heb je in het najaar geplant dan is de regen vaak voldoende. Laat in de herfst en winter een laagje bladeren op de bodem liggen, zo bescherm je de planten, verbeter je de bodemkwaliteit en bied je een aangename plek voor insecten. Snoei de planten in het voorjaar.

Weet je niet welke planten je moet kiezen? Samen met Stichting Steenbreek hebben we twee inheemse geveltuinpakketten samengesteld (een voor zon en een voor halfschaduw) met inheemse planten; een gevarieerd pakket met ecologische meerwaarde. Wel zo makkelijk!

Bestel inheems gevelpakket halfschaduw

Bestel inheems gevelpakket zon