Wilde plant in het zonnetje - Echte koekoeksbloem

Anouk Boersma, medewerker Collectiebeheer bij Cruydt-Hoeck, houdt zich achter de schermen bezig met het onderzoeken en verfijnen van de opkweek van onze kleinschalige teelten en zeldzame bronpopulaties. In haar maandelijkse blog vertelt ze over die ene bijzondere wilde plant en hoe u die succesvol op kan kweken.

Silene flos-cuculi, de enige ‘Echte koekoeksbloem’, is een opgewekt ogende plant van ongeveer 60 cm hoog. Ze heeft haar naam te danken aan het Spuugbeestje, die in de bladoksels een soort mini-bellenblaas uitscheid om haar kroost in groot te brengen. Dit schuimachtige goedje werd vroeger verward met spuug van de Koekoek. Net als alle andere koekoeksbloemen behoort ze tot de Anjerfamilie. Deze Silene soort is goed te herkennen aan haar frivole, roze bloemhoofdjes, waarvan mijn vriend ooit zei dat het lijkt op een Dagkoekoeksbloem die beschoten is. Dit is me altijd bijgebleven en hoewel bijzonder, vind ik dit eigenlijk een heel accurate beschrijving!

De Echte koekoeksbloem is van nature een vochtminnende soort die ooit kenmerkend was voor natte hooilanden. Hoewel ze in Nederland algemeen voorkomend is, laat zij door ontwatering en bemesting van dit habitattype toch hevige achteruitgang zien. Tegenwoordig is de Echte koekoeksbloem teruggedrongen tot alternatieve natte standplaatsen, zoals slootkanten. Ook in drassige loofbossen is ze af en toe te vinden en kan ze zelfs op beschaduwde plekken in bloei komen. Ze wordt bestoven door insecten en is erg geliefd bij o.a. de Rosse metselbij en Weidehommel.

De zaden worden gevormd in zaaddoosjes die aan de bovenkant open zijn. Ze blijven stevig rechtop staan waardoor de zaden zich pas verspreiden bij beweging, zoals hevige wind of regen. Eenmaal leeg zijn het geweldige schuilplaatsen voor allerlei kleine insecten. Wij zaaien de Silene in april, maar ook later in het seizoen is het nog heel goed mogelijk om deze soort succesvol op te kweken. Ze kiemt over het algemeen erg snel en doet dat goed bij 15-25 graden, maar heeft verder geen bijzondere behandeling nodig. Meestal laten de eerste groene blaadjes zich al binnen 2 weken zien en is ze na 10 weken zodanig geworteld dat ze geplant kan worden.