Aanleg en beheer van meerjarig bloemrijk grasland
Een bloemrijk hooiland dat we met onze meerjarige mengsels nastreven, is onderdeel van ons eeuwenoude cultuurlandschap en is dus door de mens gecreëerd. Zonder het te weten, hebben de boeren van toen bijzondere vegetaties laten ontstaan. Juist de kleinschalige manier van werken zorgde ervoor dat ook veel wilde dieren zich hier thuis voelden. Deze waardevolle vegetaties zijn in de vorige eeuw grotendeels verloren gegaan door schaalvergroting, ontwatering en overbemesting. Op een voedselrijke bodem groeien met name grassen sneller en zij verdringen de bloemplanten. Als gevolg hiervan zijn veel wilde planten en de bijbehorende insecten, vogels en andere dieren zeldzaam geworden of zelfs uit ons land verdwenen.
Door het opnieuw creëren van bloemrijke graslanden dragen we bij aan het herstel van de biodiversiteit. De natuurlijke verspreiding van planten via wind, water, vogels en andere dieren, is een zeer langzaam proces, waardoor kolonisatie van een gebied soms enkele honderden tot duizenden jaren in beslag kan nemen. Door in te zaaien met wildebloemenzaden wordt de natuur een handje geholpen en kunnen we dit proces aanzienlijk versnellen.
Toepassingsmogelijkheden
Het aanleggen van een bloemrijk grasland in het openbaar groen is een uitstekend alternatief voor traditioneel groenbeheer. Op iedere plek waar een gemaaide grasvegetatie is, kunt u in principe een bloemrijk grasland aanleggen. Denk hierbij aan wegbermen, parken en plantsoenen, maar ook verkeersknooppunten zoals rotondes en klaverbladen. In tuinen en parken kan bloemrijk grasland aangelegd worden als zelfstandige bloemenweide, maar ook als onderbegroeiing en als moerasvegetatie. Doordat er op het bloemrijk grasland een verschralingsbeheer wordt toegepast, kan de maaifrequentie worden teruggedrongen tot één tot twee keer per jaar. Dat kan een aanzienlijke besparing opleveren. Soms is de uitgangssituatie dermate schraal dat maaien vele jaren niet nodig is.
Een meerjarige bloemenweide aanleggen
Een meerjarige bloemenweide komt het best tot bloei op een schrale(re) bodem. Is de bodem zeer voedselrijk? Er zijn verschillende methoden om de bodem te verschralen.
Optie 1. Verschralen bij aanleg. Een kostbare maar effectieve methode om bij de aanleg te verschralen. Daarnaast kunt u de teeltlaag en de onderliggende schralere laag omwisselen.
Optie 2. Aanbrengen van een van buitenaf aangevoerde schrale grondsoort op de bestaande bodem. Deze schrale laag kun u enigszins met de onderliggende teeltlaag mengen. Hierbij spreken we van een laag van ten minste twintig tot dertig centimeter.
Optie 3. Verschralen met behoud van de oorspronkelijke bodem kan door een aantal jaren het grasland of akkerland uit te mijnen door wél te oogsten, maar niet te bemesten. Bij zwaar bemeste grond kan dit tien jaar of langer duren.
Bloeiperiode verlengen?
Vochtige terreinen
Overgangen voor meer soortenvariatie
Zaaien
Maai als het gewas is uitgegroeid, maar nog niet is ingestort.
















Maaibeheer van bloemrijk grasland
Waarom maaien?
In een vegetatie concurreren planten om licht. Om zoveel mogelijk soorten planten in de vegetatie te behouden is een open vegetatiestructuur van groot belang. Daarin kunnen ook de kleinere en langzaam groeiende soorten overleven en kan bovendien nieuwe kieming plaatsvinden. Hét middel om de structuur van de vegetatie te beïnvloeden is door te maaien en het maaisel af te voeren. Hierdoor zorg je direct voor openheid en voer je bovendien voedingsstoffen af (verschralen), waardoor planten op den duur minder hard groeien. Zo komt er langzaam maar zeker ruimte voor steeds meer bloemen en neemt het aandeel grassen en ruigtekruiden (zoals brandnetel) af. Het is de kunst om de ontwikkeling van de vegetatie goed te volgen en hierop het maaibeheer af te stemmen.
Zonder te maaien zal de bloemenweide snel in een ruigte en uiteindelijk in een bos veranderen. Dat is het natuurlijke proces van successie. Waarbij het proces ook nog wordt versneld door een hoge stikstofdepositie, afkomstig van landbouw, verkeer en industrie.
Wanneer maaien? Hoe vaak maaien?
Het juiste maaitijdstip is afhankelijk van het doel dat je hebt. Daarnaast hangt het tijdstip en de frequentie van maaien af van de grondsoort en de voedselrijkdom van de bodem. Denkend aan de werkwijze van een ouderwetse boer, dan maai je als het gewas uitgegroeid is, maar nog niet is ingestort. Maar als je wilt verschralen, is het soms ook nodig om tijdens de boei al te maaien. Als algemeen uitgangspunt voor een verschralingsbeheer kun je onderstaande tabel aanhouden.
Vergrassing - Ratelaar om grassen te onderdrukken
Verschralen bij aanleg
Gradiënten
Maaischema voor bloemrijk grasland

Zie ook





Vind alles terug in onze catalogus, inclusief handleiding en handige tips
In onze Handleiding & catalogus 2022 vind je ons assortiment inheemse wilde bloemenzaden en mengsels, tips en alle informatie die je nodig hebt om van jouw bloemenweide een succes te maken.


Samen werken aan meer biodiversiteit
Biodiversiteitsherstel werkt! Steeds weer zien we dat als we planten terugbrengen, dieren vanzelf volgen. Het is opwindend, inspirerend en motiverend om zo steeds meer bij te dragen aan biodiversiteitsherstel.
Tegelijk kunnen we niet zomaar alles overal zaaien en planten. De juiste planten op de juiste plaats, met daaraan gekoppeld het juiste beheer. Dit is essentieel voor ecologisch herstel, in plaats van onbedoelde schade aan te brengen aan onze natuurlijke populaties.
Jojanneke Bijkerk & Jasper Helmantel
Lees meer over ons ›
Samen komen we verder!
We willen bijdragen aan het vergroten van de biodiversiteit en het ecologisch herstel in Nederland. Maar dit kunnen we alleen in samenwerking met anderen. Daarom werken we continue samen met partners om natuurlijke bloemenweides te verwezenlijken.
Lees meer over partners ›

